TARIM ORMAN ŞÛRASI 2020 YILI DEĞERLENDİRMESİ

15 yılın ardından gerçekleşen 3. Tarım-Orman Şûrası, tüm paydaşların katılımı ile gerçekleşti. Tüm dünya için zorlu bir sene olan 2020’de pandemi süreci tüm sektörleri olumsuz etkiledi. Ülkeler sınırlarını kapatırken gıda tedarik zincirinde oluşan sorunlar oluşurken sağlık, tarım ve gıda en önemli sektörler olarak öne çıktı.

Pandemi sürecinde tarımda toplam 101 tedbir alınırken gıda üretim ve imalat tesisleri yasaklardan muaf tutularak tarımsal üretime kesintisiz devam sağlandı. Bu zorlu koşullara rağmen yılın ilk üç çeyreğinde tarım, ortalama %5,3 büyüyerek ekonomimize önemli katkı sağladı.

Şûra Eylem Planı kapsamında 2020 yılında yapılan çalışmaları 8 ana başlık halinde listeleyebiliriz.

1- Tarımsal Üretim ve Arz Güvencesi

2020 yılında tarımsal destek miktarını 2019’a göre %37 gibi büyük bir artışla, 22 milyar liraya çıkardık. Arz açığı bulunan kütlü pamuk destek miktarını %37,5 artışla kg başına 1 lira 10 kuruşa ve Ayçiçeği destek miktarını %25 artışla kg başına 50 kuruşa çıkardık. Hayvancılığa 7,4 milyar lira destek sağladık.

An itibari ile 160 bin üye ve 150 Milyon lirayı aşan cirosu ile; sözleşmeli üretimden, fiyat istikrarına, maliyetlerin düşürülmesinden tedarik teminine kadar birçok önemli başlığı içerisinde bulunduran Dijital Tarım Pazarı yani DİTAP, nisan ayında hayata geçirildi.

FAO ortaklığında mayıs ayında başlatılan Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık kampanyası ile toplumda güçlü bir farkındalık oluşturmayı, gıda kaybını ve israfını azaltmayı hedefledik. Bugüne kadar 800 bin kişi dijital imza ile gıda israfı yapmayacağına dair SÖZ VER kampanyamıza katıldı ve dünya rekoru kırdık.

Hazine arazilerini üretime kazandırmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzaladık. %75 tohum hibesiyle 24 ilimizde 350 Bin dekar alanda Yazlık Ekiliş başlattık. Bunlara ek olarak toplam 1 milyon dekar alanı yeniden üretime kazandırdık.

TARSİM kapsamında; 1,6 milyar lira prim desteği ve 1,2 milyar hasar tazminatı çiftçilerimize ödendi. Ayrıca narenciyede aşırı sıcak zararını 2021 yılından itibaren TARSİM kapsamına aldık.

Yurtiçi sertifikalı tohum kullanımında sübvansiyonlu kredilerin tavan miktarını artırdık. Kırsal kalkınma alanında küçükbaş ve büyükbaş hayvancılıkta projeler kapsamında hibe destekleri sağlandı.

2- Güvenilir Gıda

Güvenilir gıda kapsamında kapsamında 1.266.885 gıda denetimi yaptık. Cezaların caydırıcılığını artırmak için kanun değişikliği yapıldı ve Alo Gıda Whatsapp hattı açılarak Gıdada Doğru Bilgi Köşesi ile vatandaşlarımızın bilgilendirilmesi sağlandı.

3- Kırsal Kalkınma

Kırsal alanda kalkınmayı ve istihdamı artırmak, kadın ve genç girişimcilerimize destek olmak amacıyla çok sayıda programı uyguluyoruz. 2020 yılında ekonomik yatırımlar IPARD, Kırsal Kalkınmada Uzman Eller ve ORKÖY destekleri kapsamında gerçekleşti.

16.629 projeye, 1,1 milyar lira destekleme yapıldı ve kırsal kalkınmaya daha fazla yatırım ile destek sağlamak amacıyla KKYDP yatırımları 2025 yılına kadar uzatıldı. 545 genç ve kadın yatırımcıya 137 Milyon lira hibe ödemesi gerçekleştirildi. Dört ilde pilot olarak başlatılan Kırsal Kalkınmada Uzman Eller Projesi ile 98 kişiye, 9,7 Milyon lira hibe desteği verildi.

Uluslararası ve yurt içi kullanıma açılacak Doğa Turizmi Mobil Uygulama Projesi tamamlandı ve 19 yeni koruma alanı ilan edildi.

2020 yılında 133 ürüne daha coğrafi işaret tescili alındı. Coğrafi işaret ve geleneksel ürünlerin denetlenmesine ilişkin yönetmelik taslağı hazırlandı.

4- Balıkçılık ve Su Ürünleri

2020 yılı ile birlikte denizlerde ve iç sularda taşıma kapasitesi belirlenen yetiştiricilik alanları sayısı 28’den 32’ye çıkarıldı. 35.000 ton kapasiteli yeni yetiştiricilik alanları yatırımcılara açıldı. Su kaynaklarımızda 8,2 Milyon adet balıklandırma yapıldı. Ülkemizin ve Avrupa’nın ilk Tarıma Dayalı İhtisas Su Ürünleri Organize Sanayi Bölgesi projesi Adana-Karataş’ta başlatıldı.

5- Toprak ve Su Kaynakları

Tarım topraklarını koruma amacıyla 2020 yılında koruma alanı ilan edilen büyük ova sayısı 264’ten 315’e çıkarıldı. Bu bağlamda 2023 yılı için belirlediğimiz 300 ova hedefine 2020 yılında ulaşmış olduk.

2020 yılında yaklaşık 545 bin hektar alanın toplulaştırma çalışmalarını tamamladık.

Kırsalda su ve sulama sorunu kalmaması için 11 milyar liralık yatırım yapıldı. Bu kapsamda 15 baraj, 38 gölet, 6 HES, 150 taşkın koruma tesisi, 18 içmesuyu ve atıksu, 75 sulama tesisi faaliyete alındı.

Ülkemiz su kaynaklarının bütüncül yönetiminin, korunmasının, iyileştirilmesinin, sektörel ve münferit tahsisinin sağlanmasına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı “Su Kanunu Taslağı” hazırlandı. Ulusal Su Bilgi Sistemi (USBS) kurularak ülke genelinde 853 referans olabilecek temiz su alanı belirlendi.

6- Biyolojik Çeşitlilik ve İklim Değişikliği

1525 ata tohumu Tohum Gen Bankalarımızda koruma altına alındı. 2020 yılında 42 yerel çeşit tespit edilerek kayıt altına alındı ve 394 adet yerel çeşit adayının, tanımlama çalışmaları devam etmekte.

Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında tüm illerin envanter çalışmaları tamamlandı. 3631 adet genetik kaynak üretim yenileme programına alındı. Orman ağaçları gen kaynaklarının tespiti, korunması ve ıslahı kapsamında ise 5 gen koruma ormanı, 7 yapay tohum ormanı, 2 tohum plantasyonu seçildi ve 1 tohum bahçesi kuruldu.

Antarktika’da meteoroloji gözlem istasyonu kuruldu ve 2020 yılında 165 yeni meteoroloji gözlem istasyonunu hizmete aldık. Yerli otomobil TOGG’un meteorolojik verilerinin entegrasyon çalışmaları başlatıldı.

Ulusal Ölçekte Arazi Tahribatının Dengelenmesi ve Göstergelerinin İzlenmesi uygulamalarının gerçekleştirilmesi kapsamında online uygulamalı çiftçi okulları eğitimi yapıldı.

13 erozyon, sel, çığ ve heyelan kontrol projesi tamamlandı. 11 bin 500 hektar alanda erozyon, 1950 hektar alanda sel, 15 hektar alanda çığ kontrolü tamamlandı.

7- Ormancılık

2020’de; dünya orman varlığı bakımından 47. sıradan 26. sıraya yükseldik. Orman yangınları ile mücadelede Avrupa ve Türkiye’de ilk defa insansız Hava Araçları (İHA), kullanılmaya başlandı. Hızlı haberleşme ve takip için bu yıl Yangın-CELL Haberleşme Sistemi ile Navigasyon Takip Sistemi Dijital Sistemini uygulamaya aldık. Orman yangınlarına müdahale süremizi 40 dakikadan 12 dakikaya indirdik, hedefimiz 10 dakikanın altı.

Odun dışı orman ürünlerinin çeşitlendirilmesi için 2020 yılında 60 bin hektar alanda endüstriyel ağaçlandırma yaptık. Islah edilmiş tohum bahçelerinden toplanan tohumlardan son iki yılda 80 milyon fidan üretimi gerçekleştirildi.

8- Dijitalleşme, Teknoloji Kullanımı ve Ar-Ge

İlk yerli ve milli elektrikli traktörümüzün üretimine geçildi. 105 BG gücünde olan bu traktörden 20 adedinin üretimi tamamlanmak üzere.

Akıllı küpe uygulaması ile 20 bin hayvanda deneme çalışmasına başlandı.

Bakanlığımızın çiftçi, vatandaş ve firmalara yönelik tüm işlemlerini tek çatı altında toplayan online bir sistem olan E-Tarım Portalı hizmete açıldı

Türkiye’nin tarımda öne çıkması için üretilen teknolojilerle dijitalleşmeyi içeren Tarım 4.0 süreci kapsamında YÖK ve üniversitelerimizle işbirliği protokolleri imzalandı.

Ar-Ge Destek Programı ile bugüne kadar; özel sektör, üniversite ve STK’lara ait 429 projeye 95,3 Milyon lira destek sağladık. 2020 yılında ise 205 proje başvurusu alındı. Deneyim ve teknik bilgi değişimi amaçlı uluslararası projelerin teşvik edilmesi kapsamında toplam bütçesi 5,6 Milyon lira olan 5 adet uluslararası proje kabul edildi ve uygulamaya başlandı.